με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Χωρίς Αυτοκίνητο 22 Σεπτεμβρίου 2024
και την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας  

Με αφορμή την συμπηρωση30 χρόνων από την ίδρυση του δικτύου ‘Πόλεις ελεύθερες από αυτοκίνητα’ (car free cities) και 25 χρόνων από την καθιέρωση της Ευρωπαϊκής Ημέρας χωρίς αυτοκίνητο (22 Σεπτεμβρίου) με την Διακήρυξη της Κοπεγχάγης (17-5-1999)  που αποτελεί την κορύφωση της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Κινητικότητας (European Mobility Week) το ΙΚΙ, όπως κάθε χρόνο, ενώνει τη φωνή του με τις κορυφαίες οργανώσεις της χώρας για μια πολιτισμένη αστική κινητικότητα. Δυστυχώς, η φωνή του είναι φωνή βοώντος εν τη ερήμω της απάθειας, της αδιαφορίας και της αδράνειας. Όπως και των  αντίστοιχων  φορέων σε εθνικό επίπεδο.

Περιβάλλον και ειρήνη

Με αφορμή την φετινή παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος (5 Ιουνίου), είναι χρήσιμο να ξεδιπλώσουμε τις σκέψεις μας πάνω στα σύγχρονα διακυβεύματα  για  το περιβάλλον, θεωρούμενο ως πλαίσιο επιβίωσης και αξιοπρεπούς διαβίωσης των ανθρωπίνων κοινωνιών σε όλα τα μήκη και τα πλάτη  του πλανήτη.

Το θέμα που λανσάρει ο ΟΗΕ για το 2024, αναφέρεται στην γη, ως φυσικό πόρο, και στον ρόλο της για το μέλλον  της ανθρωπότητας. Και τονίζει τη σημασία της αποκατάστασης των  εδαφών, μέσα από την  καταποέμηση της ερημοποίησης, της ξηρασίας και άλλων απειλών και κινδύνων που προκαλεί η ανθρωπογενής επέμβαση στον πλανήτη. Όπως αναφέρει ο ΟΗΕ, το 40% του εδάφους σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει υποβαθμιστεί, με αρνητικές συνέπειες  σε  πάνω από  3 δισεκατομμύρια ανθρώπους  εξαιτίας  της ερημοποίησης. Ακόμα χειρότερο, η πρόβλεψη που γίνεται σήμερα  είναι ότι, μέχρι το 2050, τουλάχιστον τα τρία τέταρτα του πληθυσμού της Γης θα επηρεαστούν σοβαρά από την ξηρασία.

32 χρόνια απουσίας του Αντώνη Τρίτση

Στις 7 Απριλίου 1992 ο Αντώνης Τρίτσης  έφυγε από τη ζωή, όχι όμως και από το μυαλό και τις καρδιές μας. Είναι μια μέρα που ανακαλούμε έντονα στη μνήμη  μας, τις προσπάθειες και το έργο του στα νησιά μας. Από 1974, μέχρι και το 1992 που απεβίωσε, εργαζόταν νυχθημερόν για τα ζητήματα της Κεφαλονιάς και Ιθάκης, παρά τις βαριές υποχρεώσεις του σε εθνικό, ευρωπαϊκό κα διεθνές επίπεδο λόγω της θέσης του.   

Ο Αντώνης Τρίτσης ήταν οραματιστής αλλά και ρεαλιστής ταυτόχρονα. Προσπαθούσε να εκμεταλλευτεί τον χρόνο του κάθε ώρα και κάθε μέρα, γιατί ήξερε ότι δεν θα ήταν για πάντα στη θέση του υπηρετούσε. Λες και ήξερε, ότι και η ίδια  η ζωή του θα ήταν μικρή σε διάρκεια και είχε την αγωνία να προλάβει να κάνει όσο περισσότερα πράγματα μπορούσε, παρόλο που αρκετά δεν είχαν τη συνέχεια που ήλπιζε και που έπρεπε. Τον κατηγόρησαν ότι απέτυχε γιατί δεν εφαρμόστηκαν όλα όσα σχεδίαζε. Αν όμως κάνοντας τόσα πολλά «απέτυχε», ας αναλογιστούμε  πόσα θα έκανε αν «πετύχαινε»!

(22 Μαρτίου 2024)

Το θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας είναι Το Νερό για την Ειρήνη. Σε μήνυμα του, ο  Γ.Γ. ΟΗΕ Α. Γκουτέρες, τονίζει ότι η δράση για το νερό είναι δράση για την ειρήνη. Σε ένα κόσμο που σπαράσσεται από πολέμους και κάθε είδους εντάσεις και συγκρούσεις,  με ραγδαία αυξανόμενες  ανισότητες  και προσφυγικά ρεύματα, η ειρήνη είναι αναγκαία περισσότερο από ποτέ. Από την άλλη πλευρά, η  κλιματική αλλαγή επιταχύνεται, προκαλώντας ακόμα μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές και θέτοντας σε μεγαλύτερο κίνδυνο την παγκόσμια ειρήνη.

Μέσα σε αυτό το ζοφερό σκηνικό, η   υπερκατανάλωση, η ρύπανση και η σπάταλη του νερού απειλούν την δυνατότητα πρόσβασης του μεγαλύτερου μέρους του παγκόσμιου πληθυσμού σε γλυκό και καθαρό νερό, που είναι απολύτως  απαραίτητο για την διατήρηση της ανθρώπινης  ζωής. Η διεθνής συνεργασία για την βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων, μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση της υγείας και τη μείωση των ανισοτήτων και να  αποτελέσει γερό θεμέλιο για την ειρήνη. Σήμερα 2,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι  στη γη δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές και υγιεινό νερό, με αποτέλεσμα το θάνατο χιλιάδων ατόμων σε καθημερινή βάση, ενώ   ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός αντιμετωπίζει πρόβλημα  λειψυδρίας. Με τα ακραία καιρικά φαινόμενα, το νερό μας έρχεται είτε υπερβολικά λίγο (έλλειψη-ξηρασία) είτε υπερβολικά πολύ  (πλημμύρες)

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ : Από κάθε 100 ανθρώπους στη γη, οι 25 παίρνουν όλο το νερό τους από ανοιχτά ρέματα και λίμνες – ή πληρώνουν υψηλές τιμές για να αγοράσουν νερό αμφίβολης ασφάλειας. 22 ανακουφίζονται σε εξωτερικούς χώρους ή χρησιμοποιούν βρώμικα, επικίνδυνα ή σπασμένα αποχωρητήρια. Και 44 βλέπουν τα λύματα τους να επιστρέφουν στη φύση χωρίς επεξεργασία, με καταστροφικές συνέπειες για την υγεία και το περιβάλλον.

Στην Ελλάδα η πολιτική διαχείρισης του νερού βρίσκεται ακόμα μακριά από την επίτευξη των στόχων της. Το  νερό είναι πλέον ένας απειλούμενος φυσικός πόρος. Όπως εύστοχα έχει  ειπωθεί νερό δεν έχουμε αλλά ευτυχώς…  έχουμε γκολφ! Είμαστε δυστυχώς μάρτυρες στις απόπειρες ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης του νερού, οι οποίες θα συνεχιστούν, μέσα στο γενικότερο κλίμα ιδιωτικοποιήσεων  των βασικών υποδομών της χώρας.

Το Ίδρυμα Κεφαλονιάς και Ιθάκης, με αφορμή την σημερινή παγκόσμια ημέρα νερού, μαζί με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις της χώρας, υπενθυμίζει τη προσωπική και συλλογική μας ευθύνη για την προστασία και διαχείριση του νερού ως δημόσιου αγαθού.  

Τα νησιά μας είναι ευάλωτα στη λειψυδρία για διάφορους λόγους. Η εξοικονόμηση νερού, η οποία, όπως και σε άλλες περιπτώσεις (ενέργεια κλπ.), αποτελεί βασική επιλογή πολιτικής διεθνώς, είναι άγνωστη στον τόπο μας. Η αλόγιστη σπατάλη που κυριαρχεί γενικά, επιτείνεται από τις πιέσεις της τουριστικής δραστηριότητας που αυξάνει συνεχώς και την κακή διαχείριση (ανεξέλεγκτες γεωτρήσεις κλπ.) η οποία οδηγεί στην εξάντληση του υδροφόρου ορίζοντα.   

Η δημοτική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση οφείλουν να ασχοληθούν σοβαρά με το ζήτημα αυτό υιοθετώντας πρακτικές εξοικονόμησης και συνετής διαχείρισης τόσο στον αγροτικό όσο και στον αστικό χώρο. Οι νέες τεχνολογίες και η συνεργασία όλων των τοπικών  φορέων μπορούν να πετύχουν πολλά για την διατήρηση του κρίσιμου αυτού φυσικού πόρου, που αποτελεί κυριολεκτικά πηγή ζωής και ένα κοινωνικό αγαθό εν ανεπαρκεία.

Μήνυμα του ΙΚΙ
για την παγκόσμια ημέρα «πόλεις ελεύθερες από αυτοκίνητα»  
22 Σεπτεμβρίου 2023

Δανειζόμαστε σήμερα  ένα σύνθημα - πριν από κάμποσα χρόνια- του πανελλήνιου δικτύου οικολογικών οργανώσεων για την  παγκόσμια ημέρα χωρίς αυτοκίνητα (car free  day) που αποτελεί και την κορύφωση της ευρωπαϊκής εβδομάδας κινητικότητας (16-22 Σεπτεμβρίου). Στόχος της ετήσιας αυτής  εκστρατείας είναι η ευαισθητοποίηση και  η περιβαλλοντική αφύπνιση  των πολιτών για την επίτευξη  μιας πολιτισμένης αστικής κινητικότητας και βιώσιμων αστικών μεταφορών. Επίσης, στόχος είναι να αναδειχθούν τα πολλαπλά οφέλη από την εναλλακτική μετακίνηση (ΜΜΜ, ποδήλατο, περπάτημα) στην υγεία, στην οικονομία και στο περιβάλλον.  

Με αφορμή την κοινή διακήρυξη των κορυφαίων περιβαλλοντικών οργανώσεων

Το  Ίδρυμα Κεφαλονιάς και Ιθάκης (ΙΚΙ) υπηρετώντας για πάνω από τρεις δεκαετίες τους στόχους προστασίας του περιβάλλοντος συμπαραστέκεται σε κάθε σχετική προσπάθεια που γίνεται από συναφείς φορείς. Έτσι και τώρα – όπως άλλωστε το έκανε και στο παρελθόν-  συντάσσεται με τη διακήρυξη των  δώδεκα (12) κορυφαίων  περιβαλλοντικών οργανώσεων* της χώρας (κοινό δελτίο τύπου 11-9-2023) για την κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης που αποτελεί μια ελληνική «ιδιαιτερότητα» που καταστρέφει σταδιακά αλλά σταθερά τη φύση, συχνά με διακομματική συναίνεση…

Και αυτό, παρά τη νομολογία του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου της χώρας  (ΣτΕ), το οποίο, με τις 176/2023, 992/2023, 1206/2023 πρόσφατες αποφάσεις του επαναλαμβάνει και επιβεβαιώνει τη θέση του ότι στις εκτός σχεδίου περιοχές η δόμηση μόνο κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται, δυνάμενη να απαγορεύεται ολικά ή μερικά.

Το δημόσιο συμφέρον δεν είναι τα έσοδα, με οποιοδήποτε κόστος, αλλά πρωτίστως η προστασία του περιβάλλοντος

Η μεγάλη εικόνα του περιβάλλοντος σήμερα, είναι οι συνέπειες από την κλιματική κρίση η οποία απειλεί να ανατρέψει τις ισορροπίες στις ανθρώπινες κοινωνίες σε κάθε γωνία του πλανήτη. Η κλιματική κρίση γεννά τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες με πρώτα θύματα τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (του λεγομένου τρίτου κόσμου).

Αλλά και στην περιοχή της Μεσογείου και ειδικότερα στη χώρα μας, σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς επιστήμονες, η κατάσταση είναι κρίσιμη από κάθε πλευρά. Σε αυτό συντελεί η απουσία δραστικών δημόσιων πολιτικών σε όλους τους τομείς του περιβάλλοντος (φύση, απόβλητα, οχλήσεις, καταστροφές), η κακή νομοθεσία (και η ελλιπής αν όχι ανύπαρκτη εφαρμογή της), η έλλειψη περιβαλλοντικής κουλτούρας, η καταναλωτική συμπεριφορά του κοινού κ.ά.