Η Μπούλα μας αποχαιρέτησε μέσα στην καρδιά της άνοιξης…
‘Ήταν μια ξεχωριστή κεφαλλονίτισσα με όλη τη σημασία της λέξης!
Μια γυναίκα αυθεντική, αισθαντική, με έμφυτη αισθητική αντίληψη και γνήσια επτανησιακή καλλιτεχνική κουλτούρα που απεχθανόταν κάθε είδους κακογουστιά. Ήταν μια αρχόντισσα - οικοδέσποινα που ο κάθε επισκέπτης στο σπίτι της αισθανόταν αμέσως την ανθρώπινη ζεστασιά και την ποιότητα της φιλοξενίας της.
Τριάντα χρόνια από την απροσδόκητη απώλεια του, ο Αντώνης Τρίτσης είναι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο «παρών». Η παρουσία του γίνεται αισθητή κάθε φορά που έρχονται στην επικαιρότητα μείζονα θέματα ανάπτυξης, πολεοδομίας, χωροταξίας, περιβάλλοντος, φυσικών καταστροφών και όχι μόνο... Το έργο του έχει καταστεί σημείο αναφοράς και σύγκρισης για τους νεότερους.
Όπως ειπώθηκε από συναδέλφους του, στην πρώτη εκδήλωση στη μνήμη του, την οποία οργάνωσε το ΤΕΕ ένα χρόνο μετά το θάνατό του, τον Απρίλιο 1993, στο πλαίσιο του κύκλου ομιλιών για τους Έλληνες πολεοδόμους με τίτλο «Παρουσία Ερήμην» ,
Όπως κάθε χρόνο επιχειρούμε και σήμερα ένα συνοπτικό απολογισμό της δράσης του ΙΚΙ μέσα στο 2021 με το βλέμμα στραμμένο στο 2022. Δυστυχώς, στο χρόνο που πέρασε, λόγω της πανδημίας, δεν πραγματοποιήθηκαν όλα όσα προγραμματίσαμε. Παραμένουν όμως στόχοι μας στο νέο έτος. Συγκεκριμένα στο 2021 είχαμε προβεί, μεταξύ άλλων, στις ακόλουθες δράσεις:
Οι παγκόσμιες ημέρες είναι πάντα μια ευκαιρία για την ενημέρωση και κινητοποίηση των πολιτών και των πολιτικών αρχών για σημαντικά ζητήματα. Έτσι, στο πλαίσιο του προγράμματος του ΟΗΕ για τους ανθρώπινους οικισμούς (UN Habitat) και της Νέας Αστικής Ατζέντας (New Urban Agenda), η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα των Πόλεων (World Cities Day), κορυφώνει και ολοκληρώνει τις δράσεις του εφετινού ‘’Αστικού Οκτώβρη’’, έχοντας στόχο να προκαλέσει το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας για τις πόλεις στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της κλιματικής κρίσης/αλλαγής. Με κύριο σύνθημα ‘’Καλύτερη πόλη, καλύτερη ζωή’’ και ειδικό θέμα ‘’Προσαρμόζοντας τις πόλεις για την κλιματική ανθεκτικότητα’’ προωθούνται δράσεις για ένα καλύτερο αστικό μέλλον.
Με αφορμή την σημερινή ημέρα το ΙΚΙ θεωρεί σκόπιμο να ευαισθητοποιήσει το κοινό των νησιών μας για τα προβλήματα και τις προοπτικές των πόλεων - μικρών και μεγάλων- προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της αστικής ανάπτυξης.
Την εβδομάδα που πέρασε έληξε η φετινή Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας 2021, με θέμα «Υγιείς και Ασφαλείς με τη Βιώσιμη Κινητικότητα». Ο θεσμός αυτός, που είναι ο σημαντικότερος της ΕΕ για την προώθηση της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης, συμπληρώνει εφέτος τα 20 χρόνια του.
Επί της ουσίας, δεν έχουμε να προσθέσουμε τίποτα σε όσα επισημαίναμε με μηνύματά μας το 2019 (αλλά και το μακρινό 2004 και το 2006 !..) για το θέμα των μετακινήσεων στις πόλεις. Λύση υπάρχει και δεν είναι μονοδιάστατη, είναι πολυπαραμετρική. Αλλά γι’ αυτό χρειάζεται θέληση, επιμονή συνέχεια, συνέπεια και ανάληψη ευθύνης εκ μέρους των τοπικών αρχών για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των φορέων και της κοινωνίας των πολιτών. Στα νησιά μας, το Αργοστόλι και το Ληξούρι -και όχι μόνο- όφειλαν και οφείλουν να συμμετέχουν ενεργά σε τέτοιες πρωτοβουλίες και δράσεις…
Η αφθονία των λόγων και η ένδεια των πράξεων
Για μια ακόμα φορά, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος, είμαστε υποχρεωμένοι να ενώσουμε τη φωνή μας –όσο μικρή κι αν είναι- με το πανελλήνιο και διεθνές περιβαλλοντικό κίνημα. Είναι υποχρέωση και ταυτόχρονα δικαίωμα τόσο των κοινωνικών φορέων όσων και των ενεργών πολιτών.
Για μια ακόμα φορά θα ακούσουμε τους ηγέτες των ισχυρών χωρών του πλανήτη να σκορπούν υποσχέσεις τις οποίες πιθανότατα δεν θα τηρήσουν. Κυριαρχεί η αφθονία των λόγων και η ένδεια των πράξεων σε ό,τι αφορά στην προστασία και διαχείριση του περιβάλλοντος. Ακούμε τους κάθε είδους αρμόδιους να μιλούν για ολιστικά, αειφόρα, βιώσιμα, ανθεκτικά σχέδια. Ωστόσο, μόνο με την αλλαγή στους όρους και στις ονομασίες δεν αλλάζει η κλιματική και περιβαλλοντική πραγματικότητα.
Οι διεθνείς ημέρες όπως αυτή των μουσείων είναι αφορμή για σοβαρό προβληματισμό και λιγότερο για κάποιες εορταστικές εκδηλώσεις. Αυτό ισχύει τόσο για τη χώρα μας όσο και για τα νησιά μας
Στα καλά νέα πρέπει να καταχωρίσουμε το σημαντικό γεγονός που είναι η έναρξη της διαδικασίας για τη δημιουργία του Μουσείου Γεράσιμου Σκλάβου που έγινε δυνατή χάρις στην ευγενή δωρεά της οικογένειας Σκλάβου και στην παραχώρηση από το Δήμο Αργοστολίου του διατηρητέου πρώην κτηρίου της τράπεζας της Ελλάδος στο Αργοστόλι. Είναι μια ελπιδοφόρα κίνηση που πρέπει να φτάσει σε αίσιο τέρμα. Και ακόμη, να συνεχιστεί με άλλες παρόμοιες πρωτοβουλίες.
Από την άλλη πλευρά πρέπει να αναλογιστούμε τα υπάρχοντα σοβαρά προβλήματα σχετικά με τα μουσεία και γενικότερα τα κτήρια πολιτισμού στον τόπο μας για τα οποία δεν μπορεί να είμαστε υπερήφανοι.
Αναφέρουμε τρία κραυγαλέα παραδείγματα:
Η απώλεια του Αγγελοδιονύση Δεμπόνου δεν μπορούσε παρά να είναι μια θλιβερή είδηση για όλους ανεξαιρέτως τους συμπατριώτες και συμπατριώτισσες μας. Γιατί η Κεφαλονιά έχασε ένα σπουδαίο αυτοδίδακτο ιστορικό ερευνητή που ερεύνησε και μελέτησε τον τόπο και τους ανθρώπους του, στη διάρκεια μιας μακράς χρονικής διαδρομής. Και το έκανε με το γνωστό του πάθος τόσο στον γραπτό όσο και στον προφορικό του λόγο.
Προσωπικά, γνώρισα τον Αγγελοδιονύση ως πνευματικό άνθρωπο (γιατί ως άψογο επαγγελματία τον γνωρίζαμε όλοι στο Αργοστόλι από μικρά παιδιά) αμέσως μετά την μεταπολίτευση, το 1975, με αφορμή εκδηλώσεις που διοργάνωνε στην Κοραλλένιο βιβλιοθήκη ο Μαρίνος Κοσμετάτος. Μια γνωριμία που συνεχίστηκε για περίπου μισό αιώνα και κατά την οποία, μέσα από διάφορες θέσεις, είχα την τύχη μιας καρποφόρας συνεργασίας μαζί του για το νησί μας. Ήταν πάντοτε παρών σε κάθε πρόσκληση και πρόθυμος να δώσει την πνευματική προσφορά του. Όπως, για παράδειγμα στις εκδηλώσεις για το πρώτο Πρόγραμμα προστασίας και ανάδειξης για τον Εθνικό Δρυμό Αίνου, το Ιόνιο Πέλαγος κ.α.
Σήμερα 4 Μαρτίου 2021 συμπληρώνονται 30 χρόνια από τη σύσταση του Ιδρύματος Κεφαλονιάς και Ιθάκης (ΙΚΙ) που έγινε με τη δημοσίευση του σχετικού ΦΕΚ στις 4 Μαρτίου 1991.
Στην τριακονταετή διαδρομή του, το ΙΚΙ πραγματοποίησε πολλές και διάφορες δράσεις στρατεύοντας όλες του τις δυνάμεις για τη επίτευξη των στόχων της προστασίας του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, της ισόρροπης ανάπτυξης και της προαγωγής και αναβάθμισης του πολιτισμού στα νησιά μας.
Μέσα στο 2021 θα καταβληθεί προσπάθεια να εκδοθεί ένα μικρό λεύκωμα που θα καταγράφει τις σπουδαιότερες φάσεις της πορείας του ΙΚΙ το οποίο θα σταλεί στους φορείς και θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος ώστε να έχει πρόσβαση κάθε ενδιαφερόμενος. Το έντυπο θα περιέχει και ανέκδοτο κυρίως φωτογραφικό υλικό, δείγμα το οποίου παραθέτουμε στο τέλος του παρόντος (από την επίσκεψη και περιοδεία της Νίκης Γουλανδρή στην Κεφαλονιά το καλοκαίρι του 1993)
Το Ίδρυμα Κεφαλονιάς και Ιθάκης (ΙΚΙ) με τη συνεργασία της κας Δώρας Μαρκάτου, Ιστορικού Τέχνης, τ. Αναπληρώτριας Καθηγήτριας του Παν. Ιωαννίνων, Εφόρου του Κοργιαλενείου Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Αργοστολίου, έχει αναλάβει πρωτοβουλία ενημέρωσης και συλλογής υπογραφών για τη διάσωση και αποκατάσταση του κτηρίου του Αρχαιολογικού Μουσείου Αργοστολίου. Το κτήριο, όταν αποκατασταθεί, είτε ως μουσείο είτε γενικά ως κτήριο πολιτιστικής χρήσης θα μπορεί να στεγάσει πληθώρα εκθέσεων και άλλων δραστηριοτήτων, ενώ η εξοικονόμηση των πιστώσεων θα επιτρέψει την ανέγερση νέας μουσειακής στέγης σε άλλο υπάρχοντα δημόσιο χώρο στην πόλη.
